Το χαρούπι είναι ο καρπός του δέντρου της χαρουπιάς (Ceratonia siliqua) που ευδοκιμεί κυρίως στην Μεσόγειο. Τα χαρούπια (ή αλλιώς ξυλοκέρατα) είναι πράσινου χρώματος όταν είναι άγουρα, ενώ όταν είναι ώριμα το χρώμα τους μετατρέπεται σε καστανό. Στο εσωτερικό ενός ώριμου καρπού περιέχονται αρκετοί καστανόχρωμοι και πολύ σκληροί σπόροι που θυμίζουν αυτούς του αρακά. Αποτελεί ένα γλυκό και υγιεινό υποκατάστατο της σοκολάτας, η κατανάλωση του οποίου για τα οφέλη που προσφέρει στην υγεία ξεκινάει πριν από 4.000 χρόνια στην αρχαία Ελλάδα.
Παρακάτω στο άρθρο μας θα αναλύσουμε τόσο τα οφέλη του χαρουπιού στην υγεία μας, όσο και τα θρεπτικά συστατικά που αυτό περιέχει.
Τα οφέλη που προσφέρει στην υγεία το χαρούπι
Το χαρούπι είναι δημοφιλές για τις φυτικές ίνες που περιέχει και που βοηθούν στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας και στην ομαλή λειτουργία του εντέρου. Επίσης, μπορεί να δράσει σαν αντιδιαρροϊκό φάρμακο και να μειώσει κατά πολύ τα συμπτώματα της οξείας διάρροιας, ακόμη και σε βρέφη. Εκτός αυτών, από μελέτες, έχει φανεί ότι η κατανάλωση προϊόντων διατροφής εμπλουτισμένων σε αδιάλυτες φυτικές ίνες χαρουπιού έχει ευεργετικά αποτελέσματα όσον αφορά στο λιπιδαιμικό προφίλ και στην πρόληψη και θεραπεία της υπερχοληστερολαιμίας. Αυτό σημαίνει ότι βοηθά στη μείωση της «κακής» (LDL) χοληστερόλης και την καλύτερη λειτουργία της καρδιάς. Επίσης, σε γυναίκες έχει φανεί ότι βοηθά και στη μείωση των τριγλυκεριδίων. Πρέπει να προσθέσουμε εδώ ότι ο καρπός της χαρουπιάς περιέχει και πολυφαινόλες, αντιοξειδωτικά συστατικά που βοηθούν στην πρόληψη του καρκίνου και της υπερλιπιδαιμίας.
Το χαρούπι τρώγεται ευχάριστα ωμό αφού έχει γλυκιά γεύση, όπως αναφέραμε και στη εισαγωγή λόγω της σακχαρόζης που περιέχει. Σαν συστατικό μπορεί να προστεθεί σε μπάρες δημητριακών, χαλβάδες, παξιμάδια, αλείμματα ή να παρασκευαστεί με μέλι, το λεγόμενο χαρουπόμελο.
Θρεπτική Αξία του Χαρουπιού
Όσον αφορά στη θρεπτική αξία του χαρουπιού, είναι πλούσιο κυρίως σε υδατάνθρακες (γλυκόζη και σακχαρόζη), οπότε μπορεί να μας δώσει άμεσα ενέργεια, αλλά και σε πρωτεΐνες καθώς τα 100γρ περιέχουν 5-8γρ πρωτεΐνης. Δεν περιέχει σχεδόν καθόλου λίπος (0,2-0,6%) και είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες όπως προαναφέραμε. Είναι πολύ εύπεπτο και δεν περιέχει γλουτένη. Επιπλέον, περιέχει βιταμίνη Α, βιταμίνες του συμπλέγματος Β και ιχνοστοιχεία όπως είναι το κάλιο, ο φώσφορος, το ασβέστιο, το μαγνήσιο, ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος, το μαγγάνιο κι ο χαλκός.
Συστατικά του χαρουπιού και οι λειτουργίες τους
| Σίδηρος | Παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και μεταφορά οξυγόνου στους ιστούς. |
| Μαγνήσιο | Αξιοποίηση της ενέργειας των τροφίμων, δομικό συστατικό των οστών και υγεία νευρικού και μυικού ιστού |
| Χαλκός | Παραγωγή ενέργειας και μεταβολισμός σιδήρου |
| Βιταμίνες του συμπλέγματος Β | Δημιουργία ερυθρών αιμοσφαιρίων, υγεία νευρικού συστήματος, αξιοποίηση της ενέργειας των τροφίμων |
Πώς επιδρά η κατανάλωση χαρουπιού στην υγεία;
Χαρούπι και χοληστερόλη
Η καθημερινή κατανάλωση προϊόντων διατροφής εμπλουτισμένων με ίνες χαρουπιού παρουσιάζει ευεργετικά αποτελέσματα στο λιπιδιαιμικό προφίλ, μειώνοντας τόσο την LDL χοληστερόλη, όσο και τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων. Τα αποτελέσματα αυτά υποδεικνύουν πως η κατανάλωση φυτικών ινών χαρουπιού μπορεί να δρα αποτελεσματικά στην πρόληψη και θεραπεία της υπερχοληστερολαιμίας.
Χαρούπι και δυσκοιλιότητα
Η αυξημένη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες που παρουσιάζει το χαρούπι συμβάλλει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Το μεγαλύτερο ποσοστό των φυτικών ινών που περιέχονται στο αλεύρι από χαρούπι ανήκει στην κατηγορία των αδιάλυτων φυτικών ινών.
Οι αδιάλυτες φυτικές ίνες αυξάνουν τον όγκο των κοπράνων και προσροφούν νερό, με αποτέλεσμα να μειώνεται ο χρόνος διέλευσης των κοπράνων στο παχύ έντερο και να επιταχύνεται η διαδικασία αποβολής τους, ανακουφίζοντας ουσιαστικά από το δυσάρεστο αίσθημα της δυσκοιλιότητας.
Είναι κατάλληλο για άτομα με σακχαρώδη διαβήτη;
Σύμφωνα με μελέτες, το αλεύρι χαρουπιού μπορεί να χαρακτηριστεί ως προϊόν με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Ταυτόχρονα, παρουσιάζει χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο, χαρακτηριστικά που το καθιστούν εξαιρετική επιλογή για άτομα με σακχαρώδη διαβήτη που έχουν ως στόχο την καλύτερη διαχείριση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Το γεγονός αυτό αποδίδεται στα συστατικά του χαρουπιού. Αφενός, τα σάκχαρα τα οποία περιέχει το χαρούπι είναι φυσικά σάκχαρα τα οποία δίνουν τη γλυκιά γεύση, αλλά πιο ήπια επίδραση στα επίπεδα σακχάρου σε σχέση με την πρόσθετη ζάχαρη. Αφετέρου, οι φυτικές ίνες που περιέχει συμβάλλουν στα καλύτερα επίπεδα σακχάρου.
Η φυσική καταπολέμηση της οστεοπόρωσης
Πολλοί δεν γνωρίζουν ότι το χαρούπι είναι μια κορυφαία, φυτική πηγή ασβεστίου. Ουσιαστικά το χαρούπι περιέχει δύο φορές περισσότερο ασβέστιο από το γάλα καθώς σε ποσότητα 100γρ μας προσφέρει 348mg ασβεστίου, ενώ συγκριτικά το γάλα περιέχει μόνο 120 έως 130 mg ασβεστίου ανά 100γρ. Συνήθως η ανεπάρκεια ασβεστίου στον οργανισμό μας έχει ως αποτέλεσμα την οστεοπόρωση, εξαιτίας μειωμένης πρόσληψης ασβεστίου, σε συνδυασμό με μειωμένη άσκηση και κάπνισμα.
Στην πάθηση αυτή τα οστά φθείρονται, γίνονται πορώδη και αποκτούν σπογγώδη μορφή. Η επαρκής ποσότητα ασβεστίου, σε όλη τη ζωή μας και κυρίως μέχρι την ηλικία των 20-25 ετών (ιδιαίτερα για τις γυναίκες) μπορεί να τη μειώσει μέχρι και 50%.
Το χαρούπι, περιέχει ασβέστιο, αλλά όχι οξαλικό οξύ. Το οξαλικό οξύ τείνει να μειώνει την ικανότητα του σώματος να αφομοιώσει το ασβέστιο και ψευδάργυρο και περιέχεται μέσα στο κακάο και τη σοκολάτα. Μια δίαιτα υψηλή σε οξαλικά αυξάνει επίσης τον κίνδυνο ανάπτυξης πέτρας στα νεφρά. Η σκόνη χαρουπιού δεν περιέχει οξαλικά άλατα. Αντιθέτως το χαρούπι είναι πολύ χαμηλότερης θερμιδικής αξίας από τη σοκολάτα (έχει 60% λιγότερες θερμίδες) και για αυτό θεωρείται το τέλειο υποκατάστατο της. Μάλιστα, ακριβώς λόγω της υψηλής του περιεκτικότητας σε ασβέστιο και φώσφορο, θεωρείται ότι συμβάλλει στην πρόληψη της οστεοπόρωσης.
Συστήνεται το χαρουπόμελο ακόμη ως φυσική πηγή πρόσληψης ασβεστίου και μαγνησίου για την αντιμετώπιση τόσο της οστεοπόρωσης όσο και άλλων παθήσεων έλλειψης ασβεστίου. Βέβαια, το πλάνο θεραπείας ορίζεται από τον γιατρό, λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ανθρώπου.
Σημείωση: Oι πληροφορίες που παρέχονται δεν αποτελούν ιατρική πληροφόρηση και δεν υποκαθιστούν την συμβουλή του ιατρού ή του φαρμακοποιού σας.
