Η μαστίχα και πιο συγκεκριμένα το φυτό της, ο μαστιχοφόρος σχίνος, βρίσκεται σε μία ιδιαίτερη ποικιλία στο νότιο τμήμα της Χίου, από όπου εξάγεται η φυσική αυτή ρητίνη. Το προϊόν-έμβλημα του νησιού είναι παγκοσμίως γνωστό για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες.
Έχουν υπάρξει αναφορές από την αρχαιότητα για τις ιδιότητές της. Στην Αρχαία Ελλάδα την χρησιμοποιούσαν για τις ιατροφαρμακευτικές ιδιότητες της, στην Αρχαία Αίγυπτο για την ταρίχευση των νεκρών και οι Ρωμαίοι και οι Τούρκοι για να καθαρίζουν και να λευκαίνουν τα δόντια τους καθώς και για να αρωματίζεται η αναπνοή τους. Σήμερα η μαστίχα είναι κυρίως γνωστή για την χρήση της ως τσίχλα, στην ζαχαροπλαστική και στην μαγειρική καθώς δίνει άρωμα στα γλυκά και στα τρόφιμα και αρκετοί είναι αυτοί που προτιμούν το λικέρ μαστίχας. Το μαστιχέλαιο χρησιμοποιείται επίσης στην ορθοδοντική, φαρμακευτική και σε άλλους χώρους της ιατρικής.
Παρόλο που δεν έχει ταυτοποιηθεί η ακριβής χημική σύσταση, έχουν απομονωθεί κάποια συστατικά και έχουν γνωστοποιηθεί. Τα συστατικά αυτά στην μαστίχα και στο μαστιχέλαιο είναι 70 περίπου ουσίες που έχουν αποδειχθεί ότι περιέχουν φαρμακευτικές ιδιότητες που θα αναλύσουμε παρακάτω.
Οφέλη
Πεπτικό Σύστημα: Σύγχρονες επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει μεγάλο ενδιαφέρον στην θεραπευτική δράση της μαστίχας στο πεπτικό σύστημα. Από την αρχαιότητα κιόλας υπάρχουν ενδείξεις ότι την χρησιμοποιούσαν για την ανακούφιση από πόνους στο στομάχι. Σύγχρονες κλινικές μελέτες έχουν επιβεβαιώσει το δραστικό συστατικό για της γαστρικές διαταραχές, τα προβλήματα δυσπεψίας (καούρες), γαστραλγίες αλλά και πεπτικά έλκη.
Την δράση αυτή της μαστίχας την αποδίδουν στα αντιοξειδωτικά και αντιφλεγμονώδη στοιχεία που διαθέτει. Συγκεκριμένα για την ανακούφιση από το έλκος, η μαστίχα με την αντιβακτηριδιακή δράση της αντιμετωπίζει τέτοιες λοιμώξεις από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.
Στοματική Υγεία: Όπως αναφέρθηκε, η μαστίχα έχει αντιβακτηριακή δράση, γεγονός που συμβάλει στην στοματικής υγιεινής. Η δράση αυτή αρχικά βελτιώνει την ουλίτιδα και την πλάκα αλλά και την εξουδετέρωση των μικροοργανισμών που προκαλούν την οδοντική πλάκα και την κακοσμία του στόματος.
Επίσης, κατά την μάσηση της μαστίχας, τα ούλα εκγυμνάζονται και προκαλούνται ευεργετικές συνέπειες για την υγεία των δοντιών. Γίνεται αμέσως αισθητή η αλλαγή της υγείας του στόματος μετά την μάσηση της μαστίχας. Σε αντίθεση με τις κοινές τσίχλες, η μαστίχα, λόγω της ιδιαίτερης γεύσης της αλλά και της σχετικής σκληρότητας της, προκαλεί την διέγερση του σίελου με αποτέλεσμα την αίσθηση της φρεσκάδας του στόματος. Ειδικά για τα άτομα της τρίτης ηλικίας, αντιμετωπίζεται καταπραϋντικά η ξηροστομία.
Αντιμικροβιακή δράση: Ύστερα από ιστορικές καταγραφές για την χρήση της μαστίχας ως φυσικό συντηρητικό τροφίμων, δημιουργήθηκε έντονο ενδιαφέρον σχετικά με την αντιμικροβιακή της χρήση. Αργότερα, επιστημονικές μελέτες έδειξαν ότι η μαστίχα μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη του βακτηριδίου Clostridium botulinum, που βρίσκεται στα τρόφιμα.
Υπάρχει επίσης αντιμικροβιακή δράση στις ανθρώπινες ασθένειες. Βάσει επιστημονικών στοιχείων έχει αποδειχθεί ότι η μαστίχα έχει προστατευτική δράση εναντίον βακτηριδίων που μπορούν να προκαλέσουν βλεννογονικές και δερματολογικές λοιμώξεις στους ανθρώπους, όπως τα Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Proteus vulgaris, Pseudomonas aeruginosa και του μύκητα C.albicans.
Αντικαρκινική δράση: Σε πρόσφατες επιστημονικές μελέτες, βρέθηκε πως ο συνδυασμός των τριτερπενοειδών που βρίσκονται στα συστατικά της είναι υπεύθυνος για τις αντικαρκινικές της ιδιότητες έναντι διαφόρων μορφών κακοήθων νεοπλασιών, όπως ο καρκίνος του προστάτη, του παχύ εντέρου, του πνεύμονα, του στόματος και του παγκρέατος.. Οι ιδιότητες αυτές κυρίως οφείλονται στην αναχαίτιση του ανεξέλεγκτου κυτταρικού πολλαπλασιασμού. Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι περιορίζει έναν υποδοχέα ανδρογόνων, ο οποίος οφείλεται για την ανάπτυξη του καρκίνου του προστάτη.
Κατά της «κακής» χοληστερόλης: Έχει αποδειχθεί ότι η μαστίχα μειώνει σημαντικά τα επίπεδα της ολικής χοληστερόλης της LDL («κακής») χοληστερόλης, της λιποπρωτεΐνης α., ενώ παράλληλα προστατεύει καθολικά την LDL χοληστερόλη από οξείδωση. Στην αναστολή της οξείδωσης της «κακής» χοληστερόλης συμβάλει ακόμα και το σάλιο από τη μάσηση της μαστίχας Χίου όπως αποδείχθηκε. Επίσης, έντονο είναι το επιστημονικό ενδιαφέρον στις μέρες μας για τα συστατικά της μαστίχας που λειτουργούν ως φυσικά αντιοξειδωτικά. Οι ουσίες αυτές, λόγω της σύνθεσής τους, λειτουργούν ως παράγοντες προστασίας ενάντια στον σχηματισμό αθηρωματικών πλακών, αποτρέποντας έτσι ον κίνδυνο αθηροσκλήρωσης και καρδιακών παθήσεων.
Μορφές μαστίχας
Την μαστίχα Χίου μπορείτε να την βρείτε σε κομμάτια, είτε μεγάλα σε χονδρή μορφή είτε μικρά σε ψιλή, σε μορφή σκόνης και ελαίου δηλαδή το μαστιχέλαιο. Μπορεί να καταναλωθεί ως ρόφημα, όπως το λικέρ μαστίχας που είναι το πιο γνωστό, ή σε μορφή τσίχλας. (Αυτό θέλει επεξεργασία ανάλογα με τα προϊόντα μαστίχας που θα έχει το σάιτ)
Πιθανές παρενέργειες
Παρόλο που δεν έχουν βρεθεί παρενέργειες από την χρήση της μαστίχας, μπορεί να προκαλέσει ζάλη ή να πυροδοτήσει κάποια αλλεργική αντίδραση. Προτείνουμε λοιπόν να μην γίνεται υπερβολική χρήση και σε περιπτώσεις κάποιου προβλήματος υγείας να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας, όπως άλλωστε σε κάθε άλλο τρόφιμο-συμπλήρωμα διατροφής.
